Wat je allemaal kunt regelen met huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden

Door samen in het huwelijk te treden of een geregistreerd partnerschap aan te gaan krijg je te maken met allerlei verschillende juridische en financiële gevolgen. Zo trouw je volgens de wet sinds 2018 bijvoorbeeld in een beperkte gemeenschap van goederen. Door het opmaken van huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden, kan je van deze regels afwijken. Zo is het mogelijk om afspraken te maken over vermogen, kosten huishouding, alimentatie, kinderen en pensioen. Hieronder gaan we daar verder op in. 

Ook voor samenwoners is het goed om over onderstaande onderwerpen na te denken en hier samen formele afspraken over te maken omdat er voor samenwoners juist heel weinig in de weg geregeld is.

Vermogen

In de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden kunnen partners bepalen hoe zij tijdens en na het huwelijk met hun vermogen willen omgaan. Zij kunnen regelen wat van hen samen is en wat van ieder persoonlijk is. Daarbij kunnen ze ver gaan. Ze kunnen overeenkomen dat er niets van hen samen is. Dat noemen ze ook wel: koude uitsluiting. En zij kunnen bepalen dat alles van hen samen is. Dus ook alles wat ieder voor het huwelijk bezat en later verkrijgt, ook dat wat partners erven of geschonken krijgen. En daarop bestaan weer allerlei uitzonderingen en mogelijkheden. Zo kunnen (toekomstige) partners in hun huwelijkse voorwaarden afspreken dat alles wat zij verkrijgen privé blijft, totdat het huwelijk eindigt. En aan ieder huwelijk komt een einde. Is dat niet door de dood, dan wel door een scheiding. In de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden kunnen zij ook afspreken dat partners aan het eind van het huwelijk afrekenen alsof zij in gemeenschap van goederen gehuwd waren. In dat geval blijven alle goederen en gelden eigendom van diegene van wie ze zijn. Het verschil in waarde moet dan wel worden verrekend en uitbetaald aan degene die het minst bezit.

Als huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden door middel van prenups tot stand komen, wordt uitvoering stilgestaan bij datgene wat de één dan wel de ander met het vermogen belangrijk vindt om te regelen. Daarover kunnen partners van mening verschillen. Dat is helemaal niet erg. Dan is er stof om over na te denken, met elkaar te overleggen en een regeling te kiezen, die je uiteindelijk samen wilt. Vanzelfsprekend gaat dat veel beter op het moment waarop je gaat trouwen, dan wanneer een echtscheiding dreigt. Want dan valt er vaak niet meer te praten.

Kosten huishouding

Vaak maken partners in de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden afspraken over de vraag hoe zij de kosten van de gezamenlijke huishouding willen regelen. Verdienen partners evenveel en welk deel daarvan is bestemd voor de gezamenlijke huishouding? Wil of kan de één wellicht meer bijdragen in de kosten dan de ander? En wat moet er gebeuren als de inkomsten niet voldoende zijn voor de gezamenlijke kosten?

Alimentatie

Sommige partners willen in hun huwelijkse voorwaarden een alimentatieafspraak maken over de partneralimentatie, voor het geval zij ooit uit elkaar zouden gaan. Zo willen zij bijvoorbeeld afspreken dat er geen aanspraak gedaan zal worden op partneralimentatie. Er bestond onzekerheid of dit mogelijk was. De Hoge Raad heeft echter in zijn uitspraak van 25 november 2022 geoordeeld dat een afspraak in huwelijkse voorwaarden waarbij volledig wordt afgezien van het recht op partneralimentatie niet mogelijk is. Overeenkomsten (ook die voorafgaand aan het huwelijk bij huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt) waarbij geen afstand van het alimentatierecht wordt gedaan, maar waarbij wel wordt afgeweken van de wettelijke maatstaven over bijvoorbeeld de hoogte of duur van de alimentatie, zijn nog altijd geldig.

Kinderen

Soms maken partners in huwelijkse voorwaarden afspraken over kinderen die uit de relatie van beiden zijn of zullen worden geboren. Die afspraken houden dan vaak verband met de zorg, die ieder van de ouders aan de kinderen zal geven. Soms spreken de ouders af dat zij samen voor de helft voor de kinderen zorgen. Andere ouders spreken af dat de één meer en de ander minder feitelijke en dagelijkse verzorging geeft. En soms wijzigt dit ook tijdens de verschillende levensfasen van de kinderen. Alleen jullie kunnen bepalen hoe jullie dit willen afspreken en dit is vaak een heel belangrijk onderwerp waarover echt eerlijk gesproken moet worden. 

Gaan ouders scheiden, dan kunnen zij de gezamenlijk gemaakte afspraken gewoon uitvoeren. Komen zij problemen tegen, dan kunnen zij aan de rechter vragen een knoop door te hakken. Ouders kunnen de gang naar de rechter niet op voorhand uitsluiten. Maar zij kunnen bij huwelijkscontract weloverwogen afspraken over de kinderen maken.

Pensioen

De vrijheid die partijen hebben om bij huwelijkse voorwaarden afspraken te maken, hebben zij ook als het gaat om opgebouwde pensioenrechten van één of van beiden. Spreken partners niets af, dan geldt nu nog de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Naar verwachting wordt die wet in 2027 opgevolgd door de Wet pensioenverdeling bij scheiding. Nu is verevening van pensioenrechten uitgangspunt, maar in de toekomst wordt conversie (ieder krijgt een eigen zelfstandig pensioenrecht) de hoofdregel. Als mensen gaan trouwen, kunnen zij in hun huwelijkse voorwaarden afspraken maken over hoe ze hun pensioen willen regelen en verdelen, op de manier die het beste bij hun past. De premarital mediator die de partners adviseert, kan hier alles over vertellen.