Huwelijk of geregistreerd partnerschap

Vormen van samenleven

In Nederland bestaan verschillende samenlevingsvormen tussen partners: samenwonen, het huwelijk en het geregistreerd partnerschap. Voor samenwoners is weinig tot niets in de wet geregeld. Voor het huwelijk en het geregistreerd partnerschap gelden veel dezelfde regels.

Trouwen

Jullie zijn dolgelukkig samen en willen graag samen verder. Net als voor jullie, is voor veel mensen het huwelijk een logische stap die ze samen nemen. Met de organisatie van het huwelijk zijn mensen soms wel een jaar lang bezig. Want het aangaan van het huwelijk willen ze vaak uitgebreid vieren en het liefst samen met familie en vrienden tijdens een mooi feest. Jullie zijn misschien ook wel bezig met het plannen van jullie bruiloft en kunnen dan uren over praten.

Natuurlijk is het fijn om samen de liefde te vieren en daar uitgebreid bij stil te staan. Doe dat ook vooral. En ook al wil je er nu niet bij stil staan, helaas komt er ook ooit een einde aan het huwelijk. In de meeste gevallen nog steeds doordat één van de twee partners overlijdt. En zo’n vijfendertig procent van de huwelijken eindigt door echtscheiding. Wat de reden ook is, de afwikkeling van het huwelijk is voor een groot deel afhankelijk van dat wat de partners vóór hun huwelijk met elkaar hebben afgesproken. 

Vaak staan aanstaande echtgenoten bij alle voorbereidingen van het huwelijk maar weinig stil bij de juridische en zakelijke gevolgen van het huwelijk . Soms weten ze niet eens wat de juridische en financiële gevolgen van het huwelijk zijn. Als ze toch iets anders willen afspreken dan wat er wettelijk bepaalt is, mag het huwelijkscontract, de huwelijkse voorwaarden, vaak ook niet al te veel kosten. Toch is het echt heel belangrijk om hier goed over na te denken, omdat aan het einde van het huwelijk, door overlijden of scheiding, zo’n huwelijkscontract met daarin de door de partners gemaakte afspraken heel behulpzaam kan zijn. En bovendien geeft het rust om met elkaar om de tafel te gaan en af te spreken hoe jullie de juridische en zakelijke gevolgen van jullie huwelijk zien! Voor jezelf en voor elkaar omdat jullie weten dat, mocht het anders lopen dan waar jullie op hopen, jullie samen goede afspraken hebben gemaakt.

Het huwelijk of geregistreerd partnerschap?

In de Nederlandse wet staat een regeling voor het huwelijk en een regeling voor het geregistreerd partnerschap. Vroeger bestond in Nederland alleen het huwelijk. De wetgever bedacht het geregistreerd partnerschap omdat twee mensen van hetzelfde geslacht niet mochten trouwen. Nu mag dat wel. Toch is het geregistreerd partnerschap als samenlevingsvorm blijven bestaan. Voor een geregistreerd partnerschap hoef je geen ‘trouwbelofte’ (de belofte om elkaar trouw te blijven) af te leggen bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Daardoor lijkt een geregistreerd partnerschap misschien minder vergaand dan trouwen. Maar wat betreft de regelgeving is niets minder waar: de Nederlandse wet is voor beide vormen hetzelfde. Het geregisseerd partnerschap heeft in Nederland dus dezelfde juridische gevolgen als het huwelijk. In het buitenland is dat niet altijd het geval. Vooral zuidelijke landen erkennen het geregistreerd partnerschap niet, waardoor je niet dezelfde behandeling krijgt als een echtgenoot. Dit is iets om te bespreken als jullie bijvoorbeeld aan emigreren denken.

Als je geen huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden maakt, geldt de wettelijke regeling. Tot 1 januari 2018 ontstond door het aangaan van een huwelijk of geregistreerd partnerschap de algehele gemeenschap van goederen. Vanaf 1 januari 2018 trouw je in een beperkte gemeenschap van goederen. Bijna alles wat de partners tijdens het huwelijk verkrijgen, wordt dan van hen samen. Veel mensen denken hierdoor dat zij ‘automatisch huwelijkse voorwaarden hebben’. Maar dat is niet het geval! De goederen en schulden, die je voorafgaand aan het huwelijk had, blijven privé-eigendom. En erfenissen en schenkingen vallen buiten de gemeenschap van goederen en die blijven dus privé-eigendom als je niets anders afspreekt. Maar alles wat je verder gedurende het huwelijk verkrijgt, valt wél onder de beperkte gemeenschap van goederen. 

Daardoor zijn er nog veel situaties wanneer het belangrijk is om huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden te maken. Hier vind je zes voorbeelden van zulke situaties. (zie pagina: wanneer wel huwelijkse voorwaarden/partnerschapsvoorwaarden)

Huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden

Jullie kunnen in de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden de zakelijke aspecten van jullie huwelijk of geregistreerd partnerschap regelen. Jullie kunnen met elkaar afspraken maken over alle onderwerpen die jullie graag willen regelen. De wet zegt alleen maar dat huwelijkse voorwaarden en partnerschapsvoorwaarden niet in strijd mogen zijn met dwingende wetsbepalingen, de goede zeden of de openbare orde. En jullie mogen niet afwijken van de rechten die nou eenmaal in de wet zijn neergelegd over het ouderlijk gezag. Wat ook niet kan, is afwijken van de rechten die de wet aan een langstlevende echtgenoot toekent. Voor het overige mag je alles regelen. En dat is best veel. En best lastig, want wat staat er in de wet? 

Hulp van een premarital mediator

Sommige mediators, notarissen en advocaten, zogenaamde premarital mediators, zijn erin gespecialiseerd om mensen die gaan trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan, te begeleiden bij het maken van een op maat gesneden contract: de prenups. Zij doen dat via mediationtechnieken. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar dat is het niet. Als partners bespreken jullie wat belangrijk voor je is. Deze technieken helpen om open en eerlijk met elkaar te praten over hoe jullie het zouden willen regelen als het toch mis gaat tussen beiden. Nadat jullie zeker weten dat jullie alles besproken hebben wat er op dat moment belangrijk voor jullie is, zal de premarital mediator jullie afspraken zo weergeven dat ze voor jullie begrijpbaar zijn en op een juiste juridische manier in een overeenkomst worden vastgelegd, de zogenaamde prenups. 

Door het vastleggen van deze goed doordachte afspraken, hoef je je bij een scheiding of overlijden geen zorgen te maken over de zakelijke afwikkeling. Dat is maar gelukkig, want de emotionele kant van een scheiding of overlijden vergt vaak alle aandacht. Maar ook tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap is het heel behulpzaam om zulke afspraken op papier te hebben en er om de zoveel tijd samen naar te kijken. Komen de afspraken nog steeds overeen met hoe jullie er op dat moment tegenaan kijken? Wat is op dat moment belangrijk voor jullie? Is jullie situatie misschien verandert? Je kunt jullie huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden op zo’n moment gebruiken als leidraad en ook nu kan een premarital mediator jullie begeleiden. 

Wil je meer weten over wat je zoal in de huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden kunt regelen? Lees dan hier verder.